درد پستان شایع ترین شکایت در میان خانم ها می باشد. حدود 75% خانم ها در طول زندگی خود درد آن را تجربه کرده اند. این درد ممکن است در یکی یا هر دو پستان و یا زیر بغل ها (آگزیلا) احساس شود. اغلب این درد بصورت سنگینی و حساس شدن که گاهی تا دست ها نیز امتداد می یابد، توصیف می شود. شدت درد در هر خانم متفاوت می باشد، ولی فقط حدود 15% این خانم ها احتیاج به درمان درد دارند.
اگر چه این نوع درد بطور معمول نشانه ای از سرطان نمی باشد، اما بهتر است خانم هایی که درد پستان دارند حتما به پزشک مراجعه کنند. بسیاری از خانم ها نگران این موضوع هستند که ممکن است درد نشانه ای از یک بیماری جدی باشد. در هر حال درد پستان به تنهایی نشانه ای از سرطان نمی باشد و نیز احتمال ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد. در خانم هایی که از درد شدید و یا مزمن رنج می برند ممکن است فعالیت های روزمره آن ها تحت تاثیر این درد قرار گرفته و یا حتی دچار استرس، نگرانی یا افسردگی شوند.
درد پستان دو نوع است:
- درد دوره ای: اغلب دردهای پستان از این دسته می باشند که بستگی به سیکل قاعدگی فرد دارد.
- درد غیردوره ای: درد پستانی که مستقل از قاعدگی می باشد.
دردهای دوره ای
گرچه علت درد دوره ای هنوز تا حدودی نامشخص است، ولی به نظر می رسد مربوط به تغییرات هورمونی پیش از آغاز پریود باشد. سیکل پریودی توسط هورمون هایی نظیر استروژن در بدن کنترل می شود. هورمون ها مواد شیمیایی قدرتمندی بوده که تاثیر گسترده ای در بخش های مختلف بدن دارند.
این درد اغلب در روزهای خاصی از ماه یعنی معمولا 1 تا 3 روز قبل از آغاز پریود شروع شده و با اتمام دوره قاعدگی بهبود می یابد. شدت این نوع درد در ماه های مختلف اغلب یکسان نمی باشد. اگرچه این نوع درد در خانم هایی که هنوز پریود می شوند تجربه می شود، اما در بعضی از خانم ها حتی پس از یائسگی در صورتی که تحت هورمون درمانی قرار داشته باشند بوجود می آید.
دردهای غیر دوره ای
در بسیاری از شرایط علت درد غیر دوره ای مشخص نمی شود. در هر حال این درد ممکن است به دلایل مختلفی نظیر موارد زیر رخ دهد:
- ماستیت: اغلب در زمان شیردهی رخ می دهد که باعث تورم و دردناک شدن می شود.
- توده های پستان: بعضی از توده های غیرسرطانی ممکن است دردناک باشند.
- آبسه پستان: تجمع دردناک چرک و عفونت که در آن ایجاد می شود.
دردهای غیردوره ای ممکن است در اثر آسیب و جراحت در نقطه دیگری از بدن نظیر دردهای عضلانی قفسه سینه یا گردن باشد که در پستان احساس می شود. در موارد نادری درد غیر دوره ای ممکن است بدلیل مصرف داروهایی نظیر انواع داروهای ضد قارچ و ضد افسردگی ایجاد شود.
علت های دیگر درد پستان
درد پستان می تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. این دلایل می توانند یکی از موارد زیر باشند:
رژیم غذایی نامناسب
ممکن است غذایی که خانم ها می خورند در درد پستان شان بی تاثیر نباشد. به طور مثال: زنانی که رژیم های غذایی ناسالمی دارند و غذاهای پرچرب و پر از کربوهیدرات مصرف می کنند، احتمال ابتلا به درد پستان در آن ها افزایش می یابد.
عوامل غیرمستقیم
گاهی اوقات درد پستانی که تجربه می کنید، ربطی به مشکل در پستان ندارد؛ بلکه به دلیل گرفتگی عضلات قفسه سینه، بازوها یا کمر است. اگر فعالیت های ورزشی مانند شنا، قایق رانی و موج سواری را انجام می‌دهید، ممکن است برای مدتی دچار درد پستان شوید.
اندازه پستان
زنانی که پستان های بزرگتر از حد معمول و یا نامتناسب دارند، در قمست پستان، گردن و شانه خود احساس درد بیشتری نسبت به خانم های دیگر می کنند.
جراحی سینه
اگر به هر دلیلی بر روی پستان های خود جراحی انجام داده اید، حتی پس از بهبودی جای زخم و برش ها هم ممکن است تا مدتی درد داشته باشید و این کاملا طبیعی است. در صورتی که نگران هستید، می‌توانید برای اطمینان خاطر به پزشک تان مراجعه کرده و از او بخواهید شما را معاینه کند و یا آزمایش های لازم را انجام دهد.
استفاده از داروهای خاص
داروهای ضدافسردگی، هورمون درمانی، آنتی بیوتیک ها، داروهای حاوی دوپامین و داروهایی که برای بیماری قلبی تجویز می شوند، می توانند باعث درد در پستان بشوند. البته در صورتی که درد پستان تان به دلیل مصرف دارو باشد، نباید مصرف این داروها را متوقف کنید؛ بلکه باید با پزشک تان در مورد جایگزین کردن داروها و یا تغییر دوز آن ها مشورت کنید.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن باعث افزایش سطح «اپی نفرین» در بافت پستان می‌شود. اپی نفرین نوعی از هورمون و انتقال-دهنده عصبی است و باعث افزایش ضربان قلب، انقباض عروق و انبساط راه‌های هوایی می‌شود. به طور معمول این هورمون در مواقعی که هیجان زیادی را تجربه می کنید، در بدن ترشح می شود، اما تولید مقدار بیش از حد این ماده می تواند به پستان های شما آسیب بزند.
آیا درد پستان با سرطان پستان ارتباطی دارد؟
این طور نیست که بگوییم هر زمانی که پستان هایتان درد گرفت باید نگران سرطان پستان باشید! داشتن درد در پستان یا حتی کیست پستان به این معنی نیست که در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان هستید. با این حال، داشتن کیست در پستان، ممکن است تشخیص تومورهای سرطانی را در ماموگرافی دشوارتر کند؛ اما داشتن درد و یا کیست تاثیری بر سرطان ندارد.
اگر درد پستان شما در یک ناحیه خاص است که در طول ماه، کم یا زیاد نمی‌شود، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
چه چیزی می تواند به کاهش درد پستان شما کمک کند؟
با توجه به اینکه نوع درد پستان شما چرخه ای یا غیرچرخه‌ای است، درمان آن نیز متفاوت خواهد بود. معمولا پزشک شما قبل از معالجه و تجویز دارو مواردی از قبیل سن، تاریخچه پزشکی و شدت درد شما را بررسی می کند.
درمان دردهای چرخه ای شامل موارد زیر هستند:
در اغلب موارد دردهای آن بدون هیچ گونه درمانی بهتر می شوند. اغلب خانم ها زمانی که مطمئن می شوند که سرطان دلیل ایجاد درد آن ها نیست راحت تر این درد را تحمل می کنند.
رعایت نکات زیر می تواند کمک کننده باشند:
- در بیشتر مواقع با استفاده از مسکن های ضد درد این دردها تسکین می یابند.
- اگر درد در اثر عوامل دیگری نظیر آبسه ایجاد شده باشد با رفع مشکل درد نیز رفع می شود.
- پوشیدن سینه بندهایی که سفت و تنگ نباشند و به آنها فشار نیاورند کمک کننده است (سوتین طبی).
- مصرف کمتر خیارشور، ادویه، سوسیس، کالباس، چربی، چای، قهوه و شکلات، نوشابه گازدار، پنیر، آجیل در رژیم غذایی دردها بهتر می شوند؛ اگر چه این موضوع از نظر علمی ثابت نشده است، اما بطور تجربی موثر بوده است.
یکی از روش های درمانی برای درد پستان استفاده از روغن گل مغربی است. این روغن حاوی ماده فعال «گامولنیک اسید» (GLA) است. GLA نوعی اسید چرب است که به بدن کمک می کند تا در مقابل تغییرات هورمونی متعادل باشد. استفاده از این روغن باعث کاهش حساسیت و درد پستان می شود.
برای این کار از مراحل زیر پیروی کنید:
- روغن گل مغربی را بر روی پستان های خود بمالید و برای چند دقیقه آن ها را به آرامی ماساژ دهید. می-توانید بعد از مشورت با پزشک تان، مصرف خوراکی به میزان 250 تا 500 میلی گرم از عصاره این گل را روزانه به مدت حدود 3 ماه مصرف کنید. همراه با آن می توان از ویتامین E نیز بهره جست.
- بستن سوتین طبی در تمام 24 ساعت شبانه روز در صورت درد شدید؛
- کاهش مصرف نمک و سدیم؛
- مصرف قرص های مکمل کلسیم؛
- مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی؛ این دارو ها به یکنواخت تر شدن سطح هورمون های زنانه کمک می-کنند.
- مصرف مسدودکننده های استروژن، مانند تاموکسیفن؛
- مصرف داروهای مسکن برای تسکین درد؛ این مسکن ها شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می شوند.
درمان دردهای غیرچرخه ای کاملا به علت درد پستان بستگی دارد. پس از اینکه علت دردتان مشخص شد، پزشک معالجه خاصی تجویز می‌کند که به علت درد مربوط می شود.
بهتر است قبل از مصرف مکمل ها با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که این داروها برایتان ضرری نداشته باشند و یا تداخلی با داروهای دیگری که مصرف می کنید، ایجاد نکند.
- گاهی کمپرس سرد و گرم کمک کننده است. برای کاهش تورم و حساسیت می توانید از کمپرس گرم و یا کمپرس گرم و سرد استفاده کنید. کمپرس گرم و سرد به این صورت است که چند دقیقه حوله گرم با آب داغ را روی پستان تان قرار داده و سپس بسته یخ را روی آن بگذارید و این کار را چند بار تکرار کنید.
توجه: یخ را مستقیماً روی پوست خود قرار ندهید.
- ماساژ دادن: گاهی ماساژ دادن سینه ها به کاهش التهاب و بهبود گردش خون کمک می‌کند. این کار تا حد زیادی به حفظ سلامت بافت های پستان کمک کرده و باعث می شود مواد مغذی بیشتری به پستان ها برسد و به همین دلیل از بروز درد و حساسیت جلوگیری می کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر درد در پستان تان بسیار ناگهانی و بی دلیل شروع شده و همراه آن درد قفسه سینه، سوزن سوزن شدن و بی حسی در اندام های دیگر را تجربه می کنید، باید سریعا به بیمارستان بروید. این علائم می‌توانند نشانه های آغاز حمله قلبی باشد.
اگر این دردها ویژگی های زیر را داشتند باید به پزشک مراجعه کنید:
- این درد باعث می شود نتوانید کارهای روزمره تان را انجام دهید.
- بیشتر از دو هفته طول کشیده است.
- همراه با لمس توده سفتی را درون پستان تان احساس می کنید.
- این درد فقط در یک ناحیه مشخص از پستان تان شروع می شود.
- با گذشت زمان شدت درد بدتر می شود.