اجزاء پستان عبارتند از:
- لوبول های پستانی
- آلوئول
- مجاری جمع کننده داخل و خارج لوبولی
- بافت همبندی شامل چربی، بافت بینابینی، عروق خونی و لنفاتیک
جزء اساسی لوبول پستان آلوئول تو خالی یا غده شیری است. آلوئول توسط یک لایه تک سلولی از سلول های اپی تلیال ترشح کننده شیر مفروش می شود. مجرای غیر عضلانی نازکی حفره آلوئول را به مجرای جمع کننده داخل لوبولی متصل می کند. این مجاری عضلانی در نهایت از طریق نوک پستان به خارج می روند، بنابراین متناسب با مجاری جمع کننده 20-15 لوبول مجرای پستانی وجود دارد که هر کدام حاوی آلوئول های زیادی هستند.
با توضیح بیشتر به ساختار آناتومیک پستان ها می پردازم.
قبل از بلوغ، پستان ها، دارای بخش تیره ای به نام هاله areola هستند، در مرکز هاله، نوک برجسته ای به نام Nipple یا نوک پستان وجود دارد. در زیر Nipple یا نوک پستان، شبکه ای از مجاری ظریف شیر در کنار بافت چربی قرار دارند، که تا زمان بلوغ نارس هستند و توسط بافت نگهدارنده همبند بنام استروما حمایت می-شوند. وقتی دختران به سن بلوغ می رسند، میزان ترشح هورمون های زنانه (استروژن و پروژسترون) افزایش می-یابد و پستان ها رشد کرده به تکامل می رسند.
در هنگام بلوغ بافت همبند تکثیر می شود و مجاری هدایت شیر به تکامل می رسند و شبکه ای وسیع در پستان ایجاد می شود، همچنین در بخش درونی پستان لوبول ها به مانند جوانه ای شروع به رشد می نمایند. لوبول ها کیسه های کوچکی هستند که بعد از زایمان وظیفه تولید شیر را بر عهده دارند. شیر تولید شده از میلیون ها لوبول به سمت مجاری و در نهایت نوک پستان هدایت می شود.
نوک پستان در برخی خانم ها برجسته و در برخی کمی تو رفته است. هاله در دوران شیردهی با ترشح ماده-ای چرب موجب نرم شدن نوک پستان می شود.
هر پستان دارای شبکه ای از عروق خونی (سرخرگ ها و سیاهرگ ها) است که کار رسانیدن مواد غذایی و اکسیژن و خارج کردن مواد دفعی را بر عهده دارند.
در کنار عروق خونی، شبکه ای از عروق لنفاوی در سرتاسر پستان منتشر شده است که هر چند تای آنها به یک غده لنفاوی منتهی می شود.
غدد لنفاوی شبیه لوبیا هستند که با لمس پستان می توانید برخی از آن ها را احساس کنید. شبکه لنفاوی پستان تا زیر بغل گسترش پیدا کرده است (به عکس بالا دقت کنید). این شبکه بخشی از سیستم درناژ بافتی است و مواد زائد، چربی اضافی، پروتئین ها و سلول های سیستم ایمنی را از طریق رگهای لنفی به سمت سیاهرگ های بزرگ قلب هدایت می کند و مایع داخل آن، زرد رنگ است، بیشتر عروق لنفاوی پستان به زیر بغل و بخش مختصری از آن به بالای ترقوه و اطراف جناغ گسترش می یابد. شبکه لنفاوی در سرطان ها، اهمیت بسزایی دارد. چون سلولهای سرطانی می توانند، از طریق آن به سایر جاهای بدن منتشر شوند.
به همین دلیل است که در سرطان های پستان، هنگام جراحی بخشی از غدد لنفاوی اطراف هم برداشته می-شود تا تحت بررسی قرار گیرند، اگر سلول های سرطانی در غدد لنفاوی اطراف وجود نداشته باشد، به این معناست که سرطان در مراحل اولیه است و هنوز منتشر نشده است.
فضای بین لوب های پستان را چربی احاطه کرده است. این چربی در حفظ ظاهر و قوام پستان و محافظت آن در برابر ضربات فیزیکی موثر است. پستان بافت عضلانی ندارد اما عضله پستانی که به قفسه سینه چسبیده موجب حفظ و نگهداری آن می شود.
عملکرد پستان بستگی به هورمون های استروژن و پروژسترونی دارد که توسط تخمدان ترشح می شوند.
معمولاً پستان ها کاملا قرینه نیستند و در طی ماه با تغییرات هورمونی کمی اندازه شان تغییر می کند. قوام پستان با سن هم ارتباط دارد. بافت پستان زنان جوان بیشتر غده ای است که همین مسئله موجب سفتی پستان در زنان جوان می شود. بعد از یائسگی به مرور زمان بافت چربی جایگزین بافت غده ای می شود که این مسئله از سفتی و قوام پستان ها می کاهد. پستان هرچه غده ای تر باشد در ماموگرافی مطالعه اش دشوارتر است.
من توصیه می کنم که تا حد امکان مصرف انواع مواد قندی و خوراکی های شیرین را در کل جهت سلامت عمومی کاهش دهید.